آکنه می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله رطوبت هوا، عوامل قاعدگی، تغییرات هورمونی، رژیم غذایی و سایر عوامل ایجاد شود. این بیماری، اگرچه مهلک نیست، اما تأثیری بر زندگی فرد دارد. حتی پس از درمان آکنه، اسکارهای پوستی به دنبال آن باقی می‌مانند. استفاده از روش پانچ یکی از راه‌های رایج و محبوب برای درمان و کاهش اسکارهای ناشی از آکنه است. روش پانچ به خوبی جای جوش‌های ریز را درمان می‌کند، در حالی که برای درمان جای جوش‌های بزرگتر، روش درماگرفتنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. جراح پلاستیک بهترین روش درمانی پانچ را براساس شرایط شما تعیین خواهد کرد.
انواع جای جوش
جای جوش انواع مختلفی دارد. جای جوش هم ممکن است تورفته باشد و هم ممکن است برآمدگی داشته باشد. اسکارهای فرورفته ممکن است به شکل اسکارهای رولینگ، آیس پیک یا باکس کار باشند. بیشتر بیماران بیش از یک نوع جای جوش روی صورت خود دارند. دلیل تفاوت بین انواع این جای جوشها این است که برخی روشهای درمان برای رفع آکنه مؤثرتر از روشهای دیگر هستند.
همان طور که در بالا نیز توضیح داده شد، جای جوش به دلیل آسیب‌دیدگی بافت پوست ایجاد می‌شوند و در دو دسته اصلی طبقه‌بندی می‌شوند: یک نوع از اسکارها به دلیل از بین رفتن بافت‌ها ایجاد می‌شوند که به آنها اسکار آتروفیک گفته می‌شود و یکی نوع دیگر به دلیل ایجاد بافت اضافی ایجاد می‌شوند که به آنها اسکارهای هایپرتروفیک گفته می‌شود. چهار نوع اصلی اسکار که در این دسته‌بندی جای می‌گیرند عبارتند از:
اسکارهای آیس پیک
اسکارهای آیس پیک عمیق هستند و در لایه دوم پوست نیز نفوذ می‌کند. این اسکارها به دلیل بدشکلی بافت‌های پوست ایجاد می‌شوند که به دلیل عفونت یا پیمپل آسیب دیده‌اند.
پوست مبتلا به آیس پیک به نظر می‌رسد که به وسیله سوزن سوراخ‌سوراخ شده است. درمان این سوراخ‌های کوچک عمیق دشوار است.
اسکارهای باکس کار
اسکارهای باکس کار پس از جوش‌هایی بسیار ملتهب ایجاد می‌شوند. این اسکارها بیضی شکل و سطحی هستند اما تورفتگی‌های قابل توجهی روی پوست باقی می‌گذارند و غالباً در زاویه صورت یا زیر گونه‌ها ایجاد می‌شوند. اسکارهای باکس کار، آتروفیک هستند و شدت آنها به میزان از بین رفتن بافت پوست بستگی دارد.
اسکارهای رولینگ
اسکارهای رولینگ، اسکارهایی هستند که به طور کلی شباهت زیادی به اسکارهای باکس کار دارند، اما لبه‌های آنها صاف‌تر بوده و تیزی کمتری دارند. این نوع اسکارها ممکن است بافت پوست را خشن و موجی کنند. اسکارهای رولینگ به مرور زمان شدت و قابل مشاهده‌تر می‌شوند.
زمانی که یک جای جوش در حال تشکیل است، بافت فیبروزی زیر پوست ایجاد می‌شود. این بافت فیبروزی پوست را در سطوح مختلف به داخل می‌کشد و باعث موجی شدن سطح پوست می‌شود که به آن اسکار رولینگ می‌گویند. اغلب اسکارهای رولینگ بیشتر در ناحیه گونه‌ها شکل می‌گیرند.
اسکارهای هایپرتروفیک و کلوئید
برخلاف سایر انواع اسکارها، کلوئیدها به دلیل از دست رفتن بافت پوست ایجاد نمی‌شوند بلکه به دلیل شکل‌گیری بافت اضافی پس از خوب شدن زخم‌ها ایجاد می‌شوند. تولید سلولهای پوست متوقف نمی‌شود و در نتیجه روی پوست برآمدگی ایجاد می‌شود.
این اسکارها در مردان بیش از زنان ایجاد می‌شوند اما به دلیل تغییرات هورمونی، برخی انواع پوست‌ها بیشتر مستعد شکل‌گیری اسکارهای هایپرتروفیک قرار دارند.
مزایای پانچ صورت برای اسکار
بایوپسی پانچ باعث می‌شود تا ظاهر اسکارهای وسیع کاهش یابد. این روش، سایز، عمق و رنگ اسکارها را تغییر داده و باعث بهبود ظاهر آنها می‌شود. اسکارها به طور کامل از بین نمی‌روند اما می‌توان آنها را به حداقل رساند تا تأثیر بصری آنها کاهش یابد.
پانچ پوست برای چه کسانی مناسب است؟
جراح پلاستیک یا جراح زیبایی بهترین روش درمان جای جوشها را بر اساس عوامل مختلف تعیین می‌کند. این عوامل به تصمیم‌گیری در مورد این که آیا پانچ صورت برای رفع جای جوش مناسب است یا نه، آیا پانچ باید همراه با گرفتینگ درما انجام شود یا نه و آیا نیاز به انجام عمل‌های دیگر برای رفع یا کاهش جای جوشها هست یا نه کمک می‌کند.
شدت جای جوشها
شدت جای جوشها مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده در تصمیم‌گیری برای انتخاب بهترین روش درمان است. اگر اسکارها شدید باشند، جراح پلاستیک احتمالاً انجام عمل پانج صورت همراه با گرفتینگ درما را برای درمان جای جوش به شما توصیه می‌کند. در این عمل، جراح از بیحسی موضعی استفاده می‌کند. با استفاده از کاترهای مخصوص هر اسکار را می‌برد و سپس یک گرفت پوستی از پشت گوش برداشته و ناحیه درمان شده را با آن می‌پوشاند. جراحی این کار را برای هر جای جوش به طور مجزا انجام می‌دهد.
نتایج حاصله معمولاً بسیار موفقیت‌آمیز است. یک مورد قابل انتظار، تغییر پیگمنت های پوست است. این همیشه اتفاق نمی‌افتد اما رنگ پوست پشت گوش ممکن است مشابه رنگ پوست صورت نباشد. بسیاری از افرادی که دچار این عارضه شده‌اند یک مرتبه میکرودرم ابریژن را پس از پانچ صورت به طور کامل انجام داده‌اند تا جای جوش‌های آنها کاملاً بهبود یافته است. زمانی که لایه‌برداری به طور کامل انجام شد، سلولهای جدید پوستی تولید شده و پیگمنت های پوست صورت یکنواخت می‌شوند.
بر اساس نوع اسکار
اگر جای جوشها بسیار شدید نباشند، جراح احتمالاً عمل پانچ پایه را برای جای جوشها انتخاب می‌کند. در این موارد، جراحی دقیقاً همان کاری که در پانج همراه با گرفتینگ درما انجام می‌دهد را به کار می‌گیرد و فقط گرفتینگ پوست را انجام نمی‌دهد. جراح پس از برداشتن اسکار به وسیله ابزارهای مخصوص، از یک چسب مخصوص بخیه برای بستن حفره‌ها استفاده می‌کند. این نوع از جراحی پلاستیک برای درمان جای جوش غالباً زمانی که اسکارها از نوع آیس پیک باشند به کار برده می‌شوند.
چه شما عمل پانچ صورت را همراه با گرفتینگ درما انجام دهید و چه پانچ پایه را انجام دهید، این عمل برای بیشتر افراد موفقیت‌آمیز بوده است.
روش گرفت پانچ چگونه کار می‌کند؟
نخست باید به متخصص پوست و مو یا جراح پلاستیکی که این عمل‌ها را انجام می‌دهد مراجعه کنید و با هم تصمیم می‌گیرید که کدام اسکارها قابل درمان است.
روز عمل از یک ابزار پانچ مخصوص که مشابه یک کاتر کوچک است برای برش اسکارها استفاده می‌شود. معمولاً یک پلاگ پوستی کوچک از پشت گوش برداشته می‌شود و به دقت در این قسمت قرار داده می‌شود. گرافت با بخیه، استری استریپ یا چسب مخصوص جراحی در این قسمت محکم می‌شود.
(برای برخی اسکارها ممکن است نیازی به گرافت نباشد و به جای آن زمانی که اسکار برداشته شد، حفره کوچک جای آن با بخیه بسته می‌شود. این عمل که بدون گرفت انجام می‌شود، پانچ برداشت نامیده می‌شود.)
پزشک کل قسمت تحت درمان را قبل از عمل با بیحس کننده موضعی بیحس می‌کند تا شما حین درمان چیزی احساس نکنید (البته ممکن است شما به یک یا دو سوزن نیاز داشته باشید) اما ریکاوری آن بدون درد است.
پانچ گرفتینگ یک عمل سرپایی است بنابراین نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست و بیشتر مردم نیز می‌توانند پس از درمان، خودشان رانندگی کرده و به منزل بازگردند.
خبر خوب دیگر این که مدت زمان کمی به استراحت نیاز دارید. معمولاً خوب شدن پلاگ پوستی یک هفته طول می‌کشد و شما باید 5 تا 7 روز روی آن را پانسمان کنید. متخصص پوست و مو این عمل را با دقت برای شما انجام می‌دهد.
پانچ گرفتینگ را می‌توان همراه با روشهای دیگر درمان جای جوش انجام داد
با این که پانچ گرفتینگ باعث ایجاد تغییرات قابل توجهی روی پوست شما می‌شود اما خود این فرایند نیز باعث باقیماندن اسکارهای جزئی می‌شود. این اسکارها کوچک‌تر از اسکار اصلی هستند. به جای تورفتگی یا برجستگی‌های شدید، شما خط کوچکی را مشاهده خواهید کرد.
یک نکته دیگر این که گرافت پوست ممکن رنگ یا بافت متفاوتی نسبت به پوست اطراف داشته باشد زیرا رنگ پوست پشت گوش کمی متفاوت از رنگ پوست صورت است. به طور عمومی، پوست هموارتر و لطیف‌تر از قبل از عمل خواهد شد. هر گونه ناهمواری باقمیانده را می‌توان پس از بهبودی پوست به کمک میکرودرم ابریژن یا لایه‌برداری شیمیایی برطرف کرد.
از آنجا که بیشتر افراد، جای جوش‌های متفاوت روی پوست خود دارند احتمالاً شما باید تحت عمل‌های مختلفی برای درمان انواع این اسکارها قرار گیرید تا به نتایج مورد نظر دست یابید و در این مرحله است که متخصص پوست و مو می‌تواند کمک شایانی به شما بکند!
آیا پانچ صورت تنها راه درمان اسکار آکنه و جوش است؟
بسیاری از افراد بر این باورند که جای جوش را می‌توان به روشهای خانگی درمان نمود. فرایند بهبودی در بلند مدت بسیار کندتر و غیر مؤثرتر است. جای جوشها اگر به درستی درمان نشوند ممکن است تشدید شوند. قویاً توصیه می‌شود که برای درمان و رفع جای جوشها از کمک حرفه‌ای یک متخصص استفاده کنید.
برخی روشهای درمان جای جوش عبارتند از:
درم ابریژن
در این فرایند از ابزار پرسرعتی برای بازسازی سلولهای پوست استفاده می‌شود. این کار باعث سطحی‌تر شدن و کمرنگ‌تر شدن اسکارها آتروفیک می‌شود. درم ابریژن یک فرایند تهاجمی است که برای اسکارهای شدید به کار برده می‌شود. پس از انجام آن، چند روز طول می‌کشد تا بیمار بهبود یابد.
لایه‌برداری شیمیایی
در لایه‌برداری شیمایی از اسید غلیظ برای برداشت لایه خارجی پوست که آسیب دیده است و کاهش عمق اسکارها و هموار و لطیف شدن پوست استفاده می‌شود. استفاده از مواد شیمایی ممکن است باعث قرمزی و لایه‌لایه شدن پوست به مدت چند روز پس از درمان شود.
فیلرهای بافت نرم
فرورفتگی‌های پوست را می‌توان با استفاده از کلاژن یا چربی برای کمک به کاهش جلب توجه اسکارها از بین برد. این روش درمانی به پوشیده شدن اسکارها برای مدت کوتاهی کمک می‌کنند. پر کردن بافت‌ها باید پس از مدتی تجدید شود زیرا پوست، چربی اضافی را جذب کرده و اثر درمان به مرور زمان از بین می‌رود.
لایه‌برداری با لیزر
در چند جلسه درمانی از لیزر برای کاهش آسیب‌دیدگی پوست استفاده می‌شود. متخصص پوست و مو، نوع لیزر را که به شدت اسکارها یا نوع پوست بستگی دارد انتخاب می‌کند.
احتمال خونریزی، عفونت و درد پس از انجام این فرایند وجود دارد. خوب شدن و بهبودی بیمار ممکن است چندین روز طول بکشد.
تزریق بوتاکس
سم بوتالینیوم (بوتاکس) برای ترمیم پوست اطراف اسکارها تزریق می‌شود. پوست اطراف چین و چروک‌های اسکار باعث می‌شود که اسکارها پررنگ‌تر دیده شوند. با تزریق بوتاکس، سلول‌ها آزاد شده و پوست هموارتر به نظر خواهد رسید.
این فرایند معمولاً برای کاهش اثرات افزایش سن روی پوست به کار برده می‌شود. طول دوره اثر تزریق‌ها بسیار کوتاه و محدود است.
ریکاوری و بهبود
پوست طی یک فرایند عادی و طبیعی بهبود می‌یابد. قسمت درمان شده باید در برابر آفتاب محافظت شود و نباید بافت در طول دوره بهبودی کشیده شود تا ظاهر اسکارهای جدید به حداقل برسد.
در دستورالعمل پایه پس از درمان که جراح به شما می‌دهد از تماس ناحیه درمان شده با آب به مدت حداقل یک هفته منع می‌شوید و نباید تا چند هفته در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرید و اگر پیگمنت ها قابل توجه بود و باعث آزار شما می‌شد باید تحت میکرودرم ابریژن یا لایه‌برداری پوست قرار گیرید. پس از بهبودی، جای جوشها از بین رفته یا پوست صورت شما به صورت چشمگیری هموارتر و لطیف‌تر می‌شود. گاهی اوقات نیز استفاده از لیزر درمانی به کاهش قرمزی اسکارها کمک می‌کند.
